Elektrik dağıtım şirketleri, 2020 yılında 8,8 milyar TL yatırım yaptı
21 dağıtım şirketinin çatı örgütü Elder, yatırımdan istihdama, üretimden tüketime kadar enerji
sektörüyle ilgili kapsamlı verileri içeren ‘Elder Sektör Raporu-2020’yi yayınladı. Pandeminin
etkilerinin en ağır hissedildiği 2020’de, elektrik dağıtım şirketleri Türkiye genelinde toplam 8,8
milyar TL’lik yatırımı hayata geçirdi. Sektörün 5 yıllık toplam yatırımı ise 50 milyar TL’yi
buldu.
Elder Sektör Raporu’na göre, 2020 yılında dağıtım ve iletim seviyesinden bağlı abonelerin
toplam elektrik tüketimi, bir önceki yıla göre yüzde 1,7’lik artışla 233 TWh seviyesine çıktı.
Abone bazında ticarethanelerin faturalanan elektrik tüketimi payı 2019 yılına göre 7,5 puan
gerilerken sanayi ve mesken abonelerinin faturalanan tüketim payında 9,1 puan artış gözlendi.
Türkiye’nin tamamına hizmet veren 21 elektrik dağıtım şirketinin çatı örgütü Elektrik Dağıtım
Hizmetleri Derneği (Elder), 2020 yılına ait ‘Elder Sektör Raporu’nu yayınladı. Her yıl düzenli
olarak açıklanan Elder Sektör Raporu, pandemi sürecine rağmen elektrik dağıtım şirketlerinin
yatırımlarına ara vermeden devam ettiğini ortaya koydu.
Elder Sektör Raporu’na göre, 2020’de elektrik dağıtım şirketlerinin yatırımları bir önceki yıla
göre yüzde 15,3 artarak 7 milyar 638 milyon TL’den 8 milyar 805 milyon TL’ye ulaştı. Toplam
yatırımlar içinde en büyük payı 6 milyar 138 milyon TL ile şebeke yatırımları alırken onu 1
milyar 257 milyon TL ile çevre ve güvenlik alanındaki yatırımlar, 824,2 milyon TL ile de şebeke
işletim sistemi yatırımları izledi. 2016-2020 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde ise elektrik
dağıtım şirketlerinin kesintisiz ve kaliteli enerji için Türkiye genelinde yaptığı yatırımlar 50
milyar TL’yi buldu.
Raporda, yatırımların bölgesel dağılımına da yer verildi. Buna göre 2020 yılında en yüksek
yatırım 1 milyar 99 milyon TL ile Başkent EDAŞ tarafından gerçekleştirildi. Toroslar EDAŞ 1
milyar TL ile ikinci, Boğaziçi EDAŞ da 688,5 milyon TL ile en fazla yatırım yapan üçüncü şirket
oldu.
ELEKTRİK TÜKETİMİ YÜZDE 1,7ARTTI
2020 yılında Covid-19 salgını nedeniyle küresel anlamda bir daralma yaşansa da Türkiye’de
elektrik tüketimi bir önceki yıla oranla az da olsa arttı. 2019 yılında dağıtım ve iletim
seviyesinden bağlı tüketicilerin toplam tüketimi 229 TWh (teravatsaat) düzeyinde iken 2020
yılında bu rakam yüzde 1,7 artarak 233 TWh’ye ulaştı. Abone gruplarına göre tüketim
rakamlarına bakıldığında pandemiyle mücadele kapsamında getirilen sınırlamaların etkisiyle
ticarethanelerin elektrik tüketiminde 7,5 puanlık bir düşüş yaşadığı gözlendi. 2019’da toplam
tüketim içinde ticarethanelerin payı yüzde 28,4 iken, 2020 yılında bu oran yüzde 24,7 seviyesinde
kaldı. Ticarethanelerdeki bu gerilemeye karşın 2020 yılında sanayi abonelerinin toplam tüketim
içinden aldığı pay yüzde 41,1’den yüzde 42,7’ye, meskenlerin payı ise yüzde 24,6’dan yüzde
25,8’e çıktı.
Bu arada 233 TWh’lik tüketimin; 99 TWh’si sanayi aboneleri, 60 TWh’si mesken, 58 TWh’si
ticarethane, 11 TWh’si tarımsal sulama, 5 TWh’si de aydınlatma abonelerinden geldi.
Faturalanan tüketimin dağıtım bölgesi bazında dağılımında ilk sırada 28 TWh ile Toroslar EDAŞ
gelirken onu 25 TWh ile Boğaziçi EDAŞ, 19 TWh ile de GDZ EDAŞ izledi.
EN DÜŞÜK KAYIP ORANI YÜZDE 5,4 İSTANBUL ANADOLU YAKASI’NDA
Elder Sektör Raporu 2020’de, bölge bazında kayıp oranları, Ar-Ge projeleri ve istihdam
rakamlarını da içeren şu veriler yer aldı:
Dağıtım bölgeleri içinde 2020 yılında en düşük kayıp oranı yüzde 5,4 ile AYEDAŞ’ın
hizmet bölgesi İstanbul Anadolu Yakası’nda gerçekleşti.
2020 yılı itibarıyla dağıtım sistemini kullanan abone sayısı bir önceki yıla göre yüzde 2,5
artarak 44 milyon 958 binden 46 milyon 81 bine ulaştı. En yüksek abone sayısına sahip
şirket 5 milyon 206 bin ile Boğaziçi EDAŞ olurken onu 4 milyon 364 bin abone ile
Başkent EDAŞ. 4 milyon 95 bin abone ile de Toroslar EDAŞ takip etti.
Türkiye genelinde dağıtım hatlarının uzunluğu 2020 yılında 1 milyon 204 bin km
seviyesine ulaştı. Söz konusu dağıtım hatlarının 967 bin km’si havai, 237 bin km’si ise
yeraltı hatlarından oluştu. Başkent EDAŞ 115 bin 723 km ile en uzun havai ve yeraltı
hattına sahip bölge olarak öne çıkarken İstanbul Avrupa Yakası’nda elektrik dağıtım
hizmeti veren Boğaziçi EDAŞ da 36 bin 550 km ile en fazla yer altı hattına sahip bölge
oldu.
2019 yılına göre 2020’de müşteri başına toplam kesinti sıklıklarında oransal olarak en
büyük düşüş yüzde 30,1 ile AYEDAŞ, yüzde 27,6 ile Trakya EDAŞ, yüzde 18,9 ile de
Başkent EDAŞ bölgesinde gözlendi.
DAĞITIM SEKTÖRÜ 57 BİN 624 KİŞİLİK BÜYÜK BİR AİLE
2020 itibarıyla 24 bin 99’u kadrolu, 33 bin 525’i de taşeron şirketlerde olmak üzere
dağıtım sektöründe istihdam edilen toplam kişi sayısı 57 bin 624 oldu.
Temmuz 2014-Temmuz 2020 arasında sektörde yürütülen Ar-Ge Proje sayısı 265 adede
ulaştı. İlk üçte 48 proje ile malzeme teknolojileri, 41 proje ile şebeke işletimi, 40 proje ile
de izleme ve kontrol sistemine yönelik Ar-Ge projeleri yer aldı.
2020 yılında lisanslı ve lisansız santrallerin tamamında toplam 305 bin 329 GWh elektrik
üretimi gerçekleştirilirken toplam tüketim ise 304 bin 394 GWh oldu. Lisanslı elektrik
üretiminin yüzde 78,2’si serbest üretim şirketi santrallerinden, yüzde 18,9’u EÜAŞ
santrallerinden, yüzde 2,6’sı işletme hakkı devredilen santrallerden ve yüzde 0,1’i yap-
işlet-devret santrallerinden geldi.
2019 yılında 76 milyon 668 bin MWh olan lisanslı YEKDEM katılımcılarının üretim
miktarı 2020’de 73 milyon 482 bin MWh’ye geriledi. Lisansız elektrik üretim
kaynaklarında ise yüzde 14,4’lük bir artış yaşanarak 2019 yılında 9 milyon 829 bin MWh
olan üretim, 2020 yılında 11 milyon 245 bin MWh’ye çıktı.
‘Elder Sektör Raporu-2020’nin tamamına http://www.elder.org.tr/tr/Home/sektorraporu
linkiden ulaşabilir.
Elder’in yenilenen web sayfası http://elder.org.tr adresinde sektör raporlarının yanı sıra Elektrik
Piyasası’ndaki anlık verilerden mevzuata, Ar-Ge ve iş geliştirme projelerinden güncel duyurular
ve sektör etkinliklerine kadar enerji sektörüne dair her türlü bilgiye erişebilirsiniz.
ELDER- Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği, ülke genelinde elektrik dağıtım faaliyeti ile iştigal eden elektrik
dağıtım şirketlerinin üye olduğu çatı örgüt olarak faaliyetini sürdürmektedir. 2020 yılı sonu itibariyle dağıtım
sistemini kullanan 46 milyon aboneye hizmet sunan 21 elektrik dağıtım şirketinin tamamını temsil eden ELDER,
tüm paydaşları için elektrik dağıtım faaliyetlerindeki katma değeri artırmak, hizmet kalitesini yükseltmek ve
ekonomik faydayı büyütmek için çalışmaktadır. Türkiye’nin enerji politikalarını ve dünyadaki yenilikçi akımları
yakından izleyerek, sektörün gelişimi için birçok ulusal ve uluslararası Ar-Ge projesinin koordinatörü ve paydaşı
olan ELDER, kurulduğu 1999 yılından bu yana elektrik dağıtım sektöründe rekabet bazlı serbest bir piyasanın
oluşumuna katkı sağlamayı hedeflemektedir.