Yüksek enerji fiyatları karşısında

AB Vatandaşa verilen destek kalkacak

AB ülkelerinin önce salgın sonra da yüksek enerji fiyatları karşısında vatandaşları ve işletmeleri korumak için destekler sağladıklarını söyleyen AB Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, “Destekler sonsuza kadar devam edemez” dedi

Avrupa Birliği (AB), Kovid-19 salgını ve savaş nedeniyle askıya aldığı üye ülkelerin kamu harcamalarını sınırlandıran Birlik mali kurallarını 2024’te yeniden uygulamaya başlayacak.

AB Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis ve AB Komisyonu’nun Ekonomiden Sorumlu Üyesi Paolo Gentiloni, üye ülkelerin gelecek yıldaki maliye politikalarına ilişkin tavsiyeler içeren çalışmaları hakkında Brüksel’de basın toplantısı düzenledi.

AB ülkelerinin son 3 yılda önce salgın sonra da yüksek enerji fiyatları karşısında vatandaşları ve işletmeleri korumak için önemli ölçüde destekler sağladıklarını anımsatan Dombrovskis, “Bu destekler sonsuza kadar devam edemez” dedi.

Aşamalı kaldırılmalı

Dombrovskis, enerji fiyatları düştüğü için verilen desteklemelerin aşamalı olarak kalkması gerektiğine işaret ederek, “Geniş ölçüde mali teşvik verme zamanı geçti.” diye konuştu.

AB Komisyonu’nun üye ülkeler için 2024 yılı maliye politikası kılavuzunu hazırladıklarına dikkati çeken Dombrovskis, “Artık, borç sürdürülebilirliğini iyileştirmeye ve potansiyel büyümeyi sürdürülebilir bir şekilde artırmaya odaklanmalıyız.” ifadesini kullandı.

Dombrovskis, AB üyesi ülkelerin 2020 yılında muafiyet maddesi ile mali kuralları askıya aldıklarını ve kamu harcamalarını yükselttiklerini hatırlatarak, maddeyi askıya alma kararının 2023 yılı sonunda kalkacağını belirtti.

Gentiloni de sınrısız kamu harcamasına izin veren genel muafiyet maddesinin yıl sonunda devre dışı bırakılacağını onayladıklarını söyledi.

İhtiyatlı maliye politikası

İstikrar ve Büyüme Paktı’nın genel muafiyet maddesinin 2020 yılında uygulanmaya konduğunu anımsatan Gentiloni, bunun üye ülkelerin salgın ve savaşın neden olduğu ekonomik sorunları yönelik harcama yapmalarına imkan sağladığını anlattı.

Gentiloni, “AB ülkeleri, ihtiyatlı maliye politikaları izlemeli, kamu yatırımlarını korumalı ve hedef odaklı olmayanlardan başlayarak enerji destek önlemlerini aşamalı olarak kaldırmalıdır.” değerlendirmesinde bulundu.

AB mali kuralları

AB kurallarına göre, normal şartlarda üye ülkelerin bütçe açıklarının GSYH’lerinin yüzde 3’ünü, kamu borçlarının da GSYH’lerinin yüzde 60’ını geçmemesi gerekiyor.

Bu sınır aşıldığında uygulanacak tedbirlerin AB Komisyonu’na bildirilmesi ve etkin mücadelenin yapılması gerekiyor. Aksi takdirde söz konusu ülkeye yönelik “aşırı açık prosedürü” adlı disiplin süreci uygulanabiliyor. Disiplin süreci sonunda ülkeye ekonomik yaptırımlar söz konusu oluyor.

AB üyesi ülkeler, salgın ve enerji krizi nedeniyle söz konusu kuralları askıya alma kararı almış ve kamu harcamalarını yükseltmişti.

+++++++++++

KANADA

Kanada Merkez Bankası faiz oranını sabit tuttu

Kanada Merkez Bankası, gecelik faiz oranını beklentiler dahilinde yüzde 4,50’de sabit bıraktı.

Bankadan yapılan açıklamada, politika faizinde değişikliğe gidilmediği bildirildi.

Açıklamada, gecelik faiz oranının yüzde 4,50, banka faizinin yüzde 4,75 ve mevduat faizinin yüzde 4,50 olarak sabit tutulduğu kaydedildi.

Bankanın parasal sıkılaşma politikasını sürdürdüğü belirtilen açıklamada, küresel ekonomik büyümenin yavaşlamaya devam ettiği ve enflasyonun hâlâ çok yüksek olmasına rağmen özellikle düşük enerji fiyatları nedeniyle yavaşladığı aktarıldı.

Açıklamada, ABD ve Avrupa’da, büyüme ile enflasyon için kısa vadeli görünümlerin ocak ayında beklenenden biraz daha yüksek olduğu ifade edildi. Çin’de ise ekonomik büyümenin ilk çeyrekte toparlandığına işaret edilen açıklamada, finansal koşulların ocaktan bu yana sıkılaştığı ve ABD dolarının güçlendiği vurgulandı.

Kanada’da ekonomik büyümenin 2022’nin dördüncü çeyreğinde yatay seyrettiği ve Bankanın öngördüğünden daha düşük bir seviyede gerçekleştiği belirtilen açıklamada, “Kısıtlayıcı para politikası hanehalkı harcamaları üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor ve yavaşlayan iç ve dış talebin yanı sıra iş yatırımları da zayıfladı.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Ülkede işgücü piyasasın ise sıkı kalmaya devam ettiği kaydedilen açıklamada, istihdam artışının şaşırtıcı derecede güçlü olduğu, işsizlik oranı tarihi düşük seviyelere yakın seyretmeye devam ettiği ve açık iş pozisyonları arttığı aktarıldı. Açıklamada, son çeyreklerde verimlilik düşerken ücretlerin yüzde 4 ila yüzde 5 arasında artmaya devam ettiğine de dikkat çekildi.

Enflasyonun enerji, dayanıklı tüketim malları ve bazı hizmetlerdeki düşük fiyat artışlarının etkisiyle ocak ayında yüzde 5,9’a gerilediği belirtilen açıklamada, gıda ve barınma fiyatlarındaki artışların yüksek kalmaya devam ettiği kaydedildi. Açıklamada, genel olarak son verilerin Bankanın enflasyonun bu yılın ortasında yaklaşık yüzde 3’e gerileceği beklentisiyle uyumlu olmaya devam ettiğinin altı çizildi.

++++++++

ABD

ABD’de istihdam beklentileri aştı

ABD Çalışma Bakanlığı, şubat ayına ilişkin istihdam raporunu açıkladı.

Buna göre, ülkede tarım harici sektörlerde istihdam şubatta 311 bin kişi arttı.

Piyasa beklentilerinin üzerinde artış kaydeden tarım dışı istihdam verisinin, bu dönemde 205 bin kişi artması öngörülüyordu.

Şubat ayında istihdam artışının en yüksek olduğu sektörler, eğlence ve konaklama, perakende ticaret, kamu ve sağlık hizmetleri oldu.

Tarım dışı istihdam verilerine ilişkin geçen yıl aralık ve ocak verilerinde de revizyona gidildi. Buna göre, Aralık 2022’de tarım dışı istihdamdaki artış 260 binden 239 bine, ocak ayı verisindeki artış da 517 binden 504 bine çekildi.

ABD’de işsizlik oranı ise şubatta 0,2 puan artarak yüzde 3,6’ya yükseldi.

Piyasa beklentileri işsizlik oranının yüzde 3,4 olması yönündeydi. İşsizlik oranı, ocakta yüzde 3,4 ile Mayıs 1969’dan bu yana en düşük seviyesini kaydetmişti.

Ülkedeki işsiz sayısı şubatta 242 bin kişi artarak 5 milyon 936 bin oldu. İş gücüne katılım oranı ise bu dönemde 0,1 puan artışla yüzde 62,5’e çıkarak Mart 2020’den bu yana en yüksek seviyesini kaydetti.

Haftalık ortalama çalışma saati 34,5’e gerilerken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç yüzde 0,2 artarak 33,09 dolara tırmandı.

Piyasa beklentileri ortalama saatlik kazancın söz konusu dönemde ocak ayında olduğu gibi yüzde 0,3 artması yönündeydi.

++++++++

CİN

Çin’de üretici fiyatlarındaki gerileme sürüyor

Çin Ulusal İstatistik Bürosu (UİB), ülkede fiyat artışlarına ilişkin Şubat 2023 verilerini açıkladı.

Buna göre, Çin’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) şubatta önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 1 artarken, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 1,4 geriledi.

Böylece imalat ürünlerinin fabrika çıkış fiyatlarından hesaplanan ÜFE’de 2022’nin ekim, kasım ve aralık ayları ile bu yılın ocak ayında kaydedilen gerileme sürdü.

Üretici fiyatlarındaki düşüşte, Kovid-19 kısıtlamalarının etkisiyle imalat sektöründe yılın son aylarında yaşanan daralma ve aktivite kaybı etkili oldu. Kısıtlamaların 2022’nin aralık ayında kaldırılmasına rağmen imalat sektörünün halen toparlanma ivmesini yakalayamadığı görülüyor.

Enflasyonu temel göstergesi kabul edilen TÜFE ise şubatta aylık yüzde 0,5 gerileyerek, yüzde 0,2 artış yönünde olan beklentilerin altında kaldı.

UİB Kıdemli İstatistikçisi Dong Licüen, ocak ayında Bahar Bayramı’nda tüketimin artmasının ardından tatil döneminin sona ermesiyle piyasadaki talebin gerilemesinin enflasyonun zayıflamasında etkili olduğu değerlendirmesinde bulundu.

Şubatta gıda fiyatları yüzde 2,6 artarken, gıda dışı enflasyon yüzde 0,6 oldu.