2025, lojistikçiler için çok zor bir yıl olacak…
2025’e girerken, doğrudan zararına çalışan yüzlerce lojistik firması var. Birçok firma, ekonomik
krizi, nakit akış gücünü kullanıp borçla takla artırarak sorunlu süreci geçirmeye çalışıyorlar.
2025, lojistikçiler için çok zor bir yıl olacak.
Yurt içi ve yurt dışı nakliye trafiği, 2022’ye göre %30’un üzerinde daraldı
Lojistik sektörü, Türkiye’nin ve Türk ekonomisinin en dinamik sektörlerinden birisidir ve günde
80 milyon dolara yakın navlun ödemesi yapılıyor. Bu rakam neredeyse Türkiye’nin günlük e-
ticaret hacmine yakın.
2024 sonuna yaklaşırken, Ocak-Ekim döneminde 10 ay boyunca cari sektör kapasite kullanım
oranı düşmeye devam ediyor. Bu konuda en temel gösterge ise yurt içi ve yurt dışı nakliye
trafiğindeki hissedilir azalma oldu.
2022’de hafta içi günde 400 bine yakın kamyon FTL (tam
kamyon) Türkiye’de yük alırken, 2024 Kasım başı itibariyle bu sayı 300 binin altına geriledi.
Bir kamyon aldığı nakliye ücretinin yarısını mazota veriyor
Lojistik firmaları ve bireysel kamyon sahipleri için işin geleceğinin alarm verdiğine işaret eden
Tırport kurucu ortağı Dr. Akın Arslan, şunları söyledi:
“Türkiye’de lojistik sektörünün nabzını tutan Tırport Insights verilerine göre, ilk 10 ay içinde
kamyonu doğrudan ilgilendiren maliyetlerdeki artış %50’yi geçmesine rağmen, navlun ilk 10
ayda sadece %20-25 seviyesinde arttı.
Reel kayıp %30’un üzerindedir. Avrupa’da navlunun
içinde yakıt maliyeti ortalama %26 seviyesindeyken, Türkiye’de bu oran 2024’te ilk defa %50’nin
üzerine çıktı. Şu anda, navlunun içindeki yakıt maliyeti %52’lerde seyrediyor.
Yani İstanbul’dan
Adana’ya giden bir kamyon, aldığı nakliye ücretinin yarısını mazota veriyor. Dönüşte yüksüz
gelirse doğrudan zarar ediyor. Bu durum kesinlikle sürdürülebilir değildir.” dedi.
Lojistik sektöründe vadeler uzadı, kamyon sahiplerinin bu süreci fonlaması imkansız
Yollarda ticari yük taşıması yapan 550 bine yakın 16 ton ve yukarısı tonaja sahip kamyon/TIR
var. Bunların yaklaşık %85’i şahıslara ait kamyonlar. Büyük lojistik firmaları tarafından günlük
yapılan kontratlı FTL taşımların neredeyse %80’ı, spot pazarlardan günlük olarak tedarik edilen,
tek-yön yük verilen kamyon/Tır’lardan oluşuyor.
Lojistik sektöründe vadelerin uzadığını ve kamyon sahiplerinin bu süreci fonlamasının imkansız
olduğunu anlatan Tırport kurucu ortağı Dr. Akın Arslan, konuşmasına şöyle devam etti:
“Mal sahibi ve üreticiler, bir zamanlar nakliyede 15-30 gün vade ile çalışırken, baskılanan kur ve
yüksek faiz nedeniyle vadeler 45-60 güne uzadı.
Çeşitli bahanelerle, 7-15 gün geç ödemeler
devreye girince, vadeler 2,5 aya kadar sarkabiliyor. Taşımaların ise çoğu, bireysel kamyonlarla
yapılıyor ve kamyon sahiplerinin bu süreçleri kendilerinin fonlaması imkansız. Onlara yük veren
lojistik firmaları bir şekilde kamyoncuları fonlamak, navlun ödemelerini önden yapmak zorunda
kalıyor. Günde 1 milyon TL navlun ödemesi yapan, 60 gün vade ile çalışan ortalama bir lojistik
firması, 75 milyon TL işletme sermayesi kullanamazsa operasyonunu çeviremiyor.
Bu operasyon için 8 milyon TL üzeri faiz maliyeti ile karşı karşıya kalıyor. Çünkü kamyoncuya
ödemeyi peşin yapsa da, faturaya dönüştürmesi asgari 7-10 gün, çek alabilmesi 3-4 haftayı
buluyor.
Banka ve faktoring firmalarında yeterli kredibiliteleri ve hazır teminatları olmayan
firmalar, aylık %6’nın üzerinde finansman maliyetleri ile karşı karşıyadır. 2025’e girerken
doğrudan zararına çalışan yüzlerce lojistik firması var. Birçok firma, ekonomik krizi, nakit akış
gücünü kullanıp borçla takla artırarak sorunlu süreci geçirmeye çalışıyorlar. 2025, lojistikçiler için
çok zor bir yıl olacak.” diye konuştu.
