Enflasyonu düşürecem diyenlere ithaf olunur…
Avrupa’da navlun maliyetinin %25’i mazot iken, Türkiye’de %50’yi geçti
Yük taşımalarının %90’nın karayollarıyla yapıldığı Türkiye’de, “Navlun” alarm veriyor.
Avrupa’nın en büyük kamyon pazarına sahip Türkiye’de navlun, maliyetleri kurtarmaktan
artık çok uzak.
Ülkemiz ile Avrupa arasındaki navlun makasının her geçen gün artmaya devam ettiğini
kaydeden Tırport kurucu ortağı Dr. Akın Arslan, şunları söyledi:
“Avrupa’da navlunun %25’i (1/4) mazot maliyetiyken, Türkiye’de %50’si (1/2) mazota gidiyor.
Tabi burada başka bir parametre daha var. Avrupa’da mazot maliyeti hesaplanırken gidiş +
boş dönüş olarak dikkate alınırken, Türkiye’de tek yön gidiş olarak dikkate alınır. Boş
dönmek zorunda kalan kamyon, zarar eder. Örneğin, bir kamyon 400 km üzeri yol
yaptığında, dönüş yükü organizasyonu yapamadan dönerse, zarar edebiliyor. Bu nedenle,
birçok büyük firmanın nakliye satın almacıları bakkal hesabı ile “gidilecek kilometrede
yakılacak mazot gideri X formülü ile navlun hesaplamaya başladı. Navlunu oluşturan
bilimsel maliyet merkezleri yok sayılıyor. Bu durum nakliye sektörünü, özellikle de bu
sektörün bel kemiği durumunda olan bireysel kamyon sahiplerini çok zorluyor.” dedi.
Binlerce kamyon sahibi icralık olabilir
Yollarda ticari yük taşıması yapan kamyonların %85'ten fazlası bireylere ait kamyonlar
olduğunu hatırlatan Dr. Akın Arslan, artan maliyetleri yönetemeyen binlerce kamyon
sahibinin icralık olabileceğine işaret ederek, şunları anlattı:
“Türkiye'nin en büyük lojistik firmaları bile günlük kontrat taşımalarının çok büyük bir kısmını
spottan bulup tek yön iş verdikleri kamyonlarla (self-owned) yapıyorlar. Türkiye'de yaklaşık
550 bin, 16 ton ve yukarısı tonaja sahip ticari yük taşımacılığı yapan Kamyon/TIR var.
Bunların 380 bini şahısların sahip olduğu kamyonlar. Günde 80 milyon dolar navlun
ödemesinin yapıldığı sektör, aynı zamanda büyük bir finansman kıskacında. Aylık finansman
maliyetleri %7’leri buldu.
Bir haftalık ödeme gecikmesi bile nakliyeciye %2’e varan oranda
kayıp yaşatıyor. Koca koca global firmalar bile çeşitli bahanelerle ödemeleri asgari 1-2 hafta
geciktiriyor. Sektörde büyük bir sessiz çığlık var. Bu şekilde giderse binlerce kamyon sahibi
icralık olacak, kamyonunu ve ekmek teknesini kaybedecek, yüzlerce lojistik firması
yönetemediği artan maliyetler yüzünden iflas edecek.” diye konuştu.
Tırport Insights sektörün nabzını tutuyor, verilerini sektör ile paylaşıyor
Tırport Insights ile 2022 yılından itibaren sektörün nabzını tuttuklarını ifade eden Dr. Akın
Arslan, verileri tüm Türkiye ile canlı ve dönemsel olarak paylaştıklarını, tüm kurumlara,
üniversitelere ve sektöre verileri sunarak, lisans ve doktora tezine anonimleştirilmiş veri
sağladıklarını açıkladı.
Tırport Insights’a göre 7 ayda navlun maliyeti (Ocak-Temmuz 2024)
Türkiye’de nakliye bedelinin %51,ini akaryakıt giderleri oluşturuyor. Türkiye’de
gerçekleşen karayolu nakliye bedellerinin yarısı akaryakıta gidiyor ve bu oran Avrupa ile
kıyaslandığında 2 katı seviyesindedir.
1-Akaryakıt maliyeti %51,2
2-Finansman %7,6
3-Amortisman ve Bakım %6,3
4-Seyahat ve Konaklama %4,1
5-Lastik %2,6
6-Diğer %2,1
7-Sürücüye kalan navlun bedelinin %26,1
