Bir kamyon ayda 9 bin km yük taşımazsa zarar ediyor
TIRPORT, Bir kamyon ayda 9 bin km yük taşımaması halinde zarar ettiğini açıkladı
Tırport’un kurucu ortağı DR. Akın Aslan Avrupa’nın en büyük karayolu nakliyesi hacmine sahip olan Türkiye’de, yollarda 940 bin civarında 16 ton ve yukarısı tonaja sahip kamyon olduğunu, bunların Yaş ortalaması 17’nin üzerinde olması nedeniyle Ülkemizin kamyon filosunun , Avrupa standartlarından iki kattan daha yaşlı olduğunu açıkladı.
Aslan yaptığı açıklamada,sektörün sorunlarını şöyle dile getirdi:
“Türkiye’de her gün 400 bin civarında kamyon yük alıyor ve bunların 100 bini daha ziyade
kısa mesafe, milk-run benzeri, belirli hatlarda taşıma yapan kamyonlar (liman-fabrika hattı
gibi) oluyor.
Tırport Insights’ın verilerine göre, bir kamyon yurtiçinde bir ayda 9 bin km yük taşıması
yapmazsa zarar ediyor. Artan mazot maliyetleri, ihracat taşımalarında ilk 6 ayda %35’leri
bulan daralma ve kamyon tarafındaki arz fazlası, navlun bedellerini negatif etkilemeye devam
ediyor.
Dönüş yükü bulmanın sorun olmadığı hatlarda kamyon sahipleri boş dönmemek için
sadece mazot maliyetine taşıma yapabiliyor. Dönüş yükü sorunu olan bölgelere ise, gitmek
istemiyor veya astronomik navlun ödemesi talep edebiliyorlar.
Nakliyecinin temel problemi, parasını mümkünse teslimde peşin alabilmek
Sektörde yaşanan finansman sorununa işaret eden Dr. Akın Arslan,
“Finansman maliyetleri çok yüksek ve aynı zamanda 60 güne varan vadeler, küçük nakliye
tedarikçilerini vuruyor. Aylık faktoring maliyetleri %7’leri geçmiş durumda.
Bu da ancak
faktoring firmaları tarafından talep edilen yüksek teminat bedelleri karşılandığı takdirde
gerçekleştirilebiliyor. Birçok büyük lojistik firması bile aylık %5,5-6’nin altında finansmana
ulaşamıyor.
Ulaşabilse de yüksek teminat gereksinimleri iş sermayesi konusunda firmaları
kısıtlıyor, kredi limitleri dolu. Müşteri tarafında sadece 15 günlük bir ödeme gecikmesinin
nakliyeciye alternatif maliyeti %3’ü geçebiliyor.
Bazı nakliye sitelerinde batan küçük
nakliyeciler ve zor durumda kalan bireysel kamyon sahipleri görüntüleri artmaya başladı. Bu
durum sektör açısından alarm veriyor. Nakliyecinin temel problemi, parasını mümkünse
teslimde peşin alabilmek.
Hızlı ve sorunsuz ödeme yapanlar diğerlerine göre %10-15
seviyesinde daha uyguna kamyon tedarik edebiliyor. Aynı zamanda, ülkemizde günlük
gerçekleşen 400 bine yakın taşımanın 1/3’ü kontratlı taşımadır. Kontratlı taşımaların
neredeyse %70’ten fazlası, aslında ihaleyi alan lojistik firmalarının; nakliye siteleri, ambarlar,
kooperatifler ve garajlardan tek-yön yük için tedarik ettikleri spottaki bireysel kamyon
sahipleri tarafından yapılıyor. Ödeme zincirindeki olası bir kopma veya gecikme, aşağıya
doğru domino etkisi yaratıyor ve bu süreçten öncelikle bireysel kamyon sahipleri zarar
görüyor. Çünkü, kamyon onların tek ekmek teknesi.” dedi.
Türkiye’deki kamyonların %85’i şahıslara ait
Trafikte 940 bin civarında 16 ton ve yukarısı tonaja sahip kamyon var. Fatura karşılığı ticari
yük taşıması yapan toplam kamyon sayısı ise 500 bin civarında. Bu kamyonların yaklaşık
400 bini doğrudan şahısların sahip olduğu kamyonlardır.
Türkiye’deki kamyonların %85’i
şahıslara ait diyebiliriz. 100 bin civarında kamyon ise Türkiye’de faaliyet gösteren irili ufaklı 8
bin lojistik firmasının özmal filosunda yer alıyor. Birçok lojistik firması, günlük kontratlı
taşımalarını yaparken %90’lara varan oranda spot pazardan günlük kamyon tedarik ediyorlar.
Türkiye’de en büyük hacimli taşıma yapan firmalar bile özmalları yetersiz olduğundan günlük
3 bin civarında FTL taşımayı yönetebilmek için günlük 2 binin üzerinde spot pazardan
kamyon tedarik ediyorlar. Türkiye’de ilçelere kadar yayılmış sayıları 300’ü geçen nakliye
sitesi ve ambar denilen kamyon garajları var.
Bireysel kamyon sahipleri, Anadolu’da yükü
boşalttıktan sonra, nakliye sitesi ve ambarlardan gidecekleri istikamette yük bakıyorlar. Genel
olarak bir kamyon ayda 8,5 sefer yapıyor ve ayda 250-300 bin TL arası fatura kesiyor.
Karayolu nakliyesinde günde 100 milyon doların üzerinde navlun ödemesi yapılıyor. e-
Ticaretten daha büyük bir para, nakliye sektöründe gerçekleşiyor diyebiliriz.” şeklinde
konuştu.