En büyük problem döviz kurlarındaki artış!
OSS Derneği, 2023 Yılını
Değerlendirdi!
İstihdamı Artıran Üreticiler 2024’ün İlk Çeyreğinde
Yatırıma Sıcak Bakıyor!
Döviz Kuru ve Kurlardaki Artış 2023’te Satış Sonrası
Pazarının En Büyük Sorunu Oldu!
Otomotiv satış sonrası pazarında yaşanan yükseliş trendi 2023’ün son çeyreğinde
de devam etti. 2023 yılının son çeyreğinde satış, ihracat ve istihdamını artıran
sektör, 2024 yılında satışlarda dolar bazında yüzde 8,82 artış bekliyor. Otomotiv
Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneğinin (OSS) 2023 Yıl Sonu Sektörel
Değerlendirme Anketi’ne göre; 2023 yılının son çeyreğinde, 2022’nin aynı
dönemine göre yurt içi satışlarda dolar bazında ortalama yüzde 15.11’lik artış
yaşandı. Üretici üyelerin yüzde 56,8’i önümüzdeki üç ayda yatırım planlarken,
2023 yılının üçüncü çeyreğinde gözlemlenen problemlerin başında “döviz kuru ve
kurdaki artış” geldi. OSS üyeleri, “tedarik problemleri”nin önceki döneme göre
gerilediğini belirtti. OSS Başkanı Ali Özçete, “2024 yılı özelinde ve gelecek
yıllarda otomotiv satış sonrası sektörünü etkileyen konuların başında, elektrikli
ve otonom araçlar için gerekli yedek parçaların üretimi, dijitalleşme, otomasyon
ve robotik kullanımının yaygınlaşması gibi birçok önemli konu başlığı bulunuyor.
Söz konusu trendlerin elektrikli araçlar başta olmak üzere otomotiv ve otomotiv
satış sonrası sektöründe talebi yukarı yönlü etkileyeceğini öngörüyoruz”
açıklamasında bulundu.
2023 Yıl Sonu Sektörel Değerlendirmesi
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), otomotiv satış sonrası
pazarı özelinde 2023 yılının son çeyreğini, üyelerinin katılımıyla düzenlediği bir anket
çalışmasıyla değerlendirdi. OSS Derneğinin 2023 Yıl Sonu Sektörel Değerlendirme
Anketi’ne göre; otomotiv satış sonrası pazarı 2022’nin son döneminde başlayan
yükseliş trendini 2023 genelinde de devam ettirdi. Ankete göre; 2023’ün son
çeyreğinde, 2022 yılının son çeyreğine göre yurt içi satışlar dolar bazında ortalama
yüzde 15.11 artış gösterdi. Bu dönemde dağıtıcı üyelerin satışlarında dolar bazında
yüzde 12.59 artış görülürken, üretici üyelerde bu oran yüzde 18,92 seviyesinde
gerçekleşti.
2024 yılında satışlarda dolar bazında yüzde 8.82 artış bekleniyor!
Ankette, 2024 yılıyla ilgili beklentilere de yer verildi. Buna göre sektörde 2024 yılında
yurt içi satışlarda dolar bazında yüzde 8.82 oranında artış beklendiği gözlemlendi.
Anket ayrıca, yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre satışlarda dolar
bazında ortalama yüzde 5.38’lik artışa işaret ediyor. 2022’de yüzde 60 olan tahsilat
süreçlerinde 2023’te de bir değişiklik olmadığını ifade eden OSS Derneği üyelerinden
yüzde 25,8’i tahsilat sürecinin daha iyi hale geldiğini, yüzde 19,4’ü ise daha kötüye
gittiğini belirtti. 100 üzerinden değerlendirilen ve 2022 yılında 60 olan anket
ortalaması ise 2023’te 52,7’ye geriledi.
Toplam istihdam yılı artışla kapattı!
Ankete katılan üyelerin yüzde 63,4’ü 2023 yılında istihdamını artırdı. Üyelerin yüzde
28’i söz konusu dönemde istihdamını korudu. 2022 yılına kıyasla istihdamının
azaldığını belirten üye oranı ise yüzde 8,6 seviyesinde kaldı. Üretici ve dağıtıcı
üyelerin istihdamları birbirine yakın seyretti.
En büyük problem döviz kurlarındaki artış!
Sektördeki problemler anketin yine en dikkat çekici bölümlerinden birini oluşturdu.
Üyelerin, 2023 yılında gözlemlediği problemlerin başında yüzde 69,9 ile “Döviz kuru
ve kur artışı” gelirken, yıl genelinde görülen “Tedarik problemleri”nin önceki yıla göre
gerilediği görüldü. Üyelerin yüzde 48,4’ü “Kargo maliyeti ve teslimat problemleri”ni
sektör için en büyük ikinci sıkıntı olarak nitelendirdi. Ankete katılanların yüzde 46,2’si
nakit akışında yaşanan problemlere, yüzde 38,7’si de gümrüklerde yaşanan
problemlere işaret etti. Ayrıca katılımcıların yüzde 36,6’sı mevzuat değişiklikleri,
yüzde 14’ü de iş ve ciro kaybını önemli sorunlar olarak sıraladı.
Üretici üyelerin yüzde 56.8’i yatırım planlıyor!
Anket ile birlikte sektörün yatırım planları da mercek altına alındı. Ankete göre
önümüzdeki üç ayda yeni yatırım yapmayı düşünen üyelerin oranı yüzde 48,4 ile bir
önceki dönemin üzerinde gerçekleşti. Bir önceki ankette üretici üyelerin yüzde 43,8’i
yatırım planlarken, yeni ankette bu oran yüzde 56,8’e yükseldi. Dağıtıcı üyelerde ise
bu oran yüzde 50’den yüzde 42,9’a geriledi. Ankete katılan üyelerin yüzde 17,2’sinin
önümüzdeki üç ayda sektörün daha iyiye gideceğini öngördüğü gözlemlendi. Daha
kötüye gidecek diyenlerin oranı ise yüzde 32,2 olarak belirlendi.
Üretim de ihracat da yılı artışla kapattı!
Üreticilerin 2023 yılında kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 81,62 olarak
gerçekleşti. Bu oran 2022’de yüzde 74,48 idi. 2023’ün son çeyreğinde üyelerin üretimi
bir önceki çeyreğe göre yüzde 16,49 oranında arttı. 2023 yılının son çeyreğinde
üyelerin ihracatı, 2022 yılının son çeyreğine göre dolar bazında yüzde 13,38 artış
gösterdi.
OSS’den 2023-2024 değerlendirmesi
Çıkan son çeyrek anketleri paralelinde 2023-2024 dönemi değerlendirme ve
öngörülerini paylaşan OSS Başkanı Ali Özçete, “2023 yılı otomotiv ve otomotiv satış
sonrası sektörleri açısından rekorlarla geçen bir yıl oldu. Sektör olarak 1.2 milyondan
fazla araç ile tarihin en yüksek araç satışının gerçekleştiği 2023 yılında; 2022’ye
oranla neredeyse 5 katı fark ile elektrikli araç satışının yaşanması gelecek yıllar için
tüketici eğilimleri ve satış stratejilerinin revize edilmesi adına önemli bir farkındalık
yarattı. Otomotiv satış sonrası sektörü ulusal ve uluslararası etkilerden ciddi anlamda
etkilenen bir sektör, 2023 yılının başında otomotiv sektörünü ciddi anlamda arz krizine
sokan araç çipi probleminin 2023 yıl sonu ve 2024 yılı için tamamen ortadan kalktığını
söyleyebiliriz. Bununla birlikte kapattığımız yılı en çok etkileyen faktörlerden biri olan
Rusya – Ukrayna savaşının yaşattığı gerilimler 2024 yılında sektöre daha az etki
edecektir. 2023 yılı maalesef ki 6 Şubat depreminin yıkıntıları, döviz kurlarındaki
hareketlilik, borçlanma maliyetlerinin artması, yüksek enflasyonist ortam, krediye
ulaşılabilirlik, sıfır araç arzındaki gecikmeler nedeniyle 2.el fiyatlarındaki fahiş
dalgalanmalar gibi büyük sorunları içerisinde barındıran bir yıl oldu. Bunların yanında
sıfır araç fiyatlarının yükselmesiyle birlikte her aracın bir değer oluşturması, mevcut
araç sahiplerinin araçlarına periyodik bakım, onarım ve bunun gibi konularda daha
hassasiyetle yaklaşmasını sağladı; ayrıca orijinal yedek parça fiyatlarının ciddi
derecede yükselmesi kullanıcıları aftermarket pazarına yönlendirerek otomotiv satış
sonrası sektörünü ciddi anlamda hareketlendirdi.
2024 yılı özelinde ve gelecek yıllarda otomotiv satış sonrası sektörünü etkileyen
konuların başında ise, elektrikli ve otonom araçlar için gerekli yedek parçaların
üretimi, dijitalleşme, otomasyon ve robotik kullanımının yaygınlaşması gibi birçok
önemli konu başlığı bulunuyor. Otomotiv satış sonrası sektörü olarak bütün bu
ihtiyaçlara karşılık verebilmek için kendimizi her geçen gün yenileme ve kapasitemizi
artırma gayretindeyiz. Bu değişimlerin tedarik zinciri dinamiklerini ve hizmet
sağlayıcılar arasındaki ilişkileri ciddi anlamda etkileyeceğini söyleyebiliriz. Elektrikli
araçlarda günümüz fosil yakıtlı araçlara göre en temel değişim içten yanmalı motorlu
araçlardaki 5 bin dolayında parçanın yerini, tamamen farklı yeni parçaların alması,
dijitalleşme ve araç içi yazılımsal sistemlerin uygulanması yer alıyor. Elektrikli
araçların daha az hareketli parçaya sahip olması, geleneksel içten yanmalı motorlu
araçlara göre daha az bakım ve onarım gerektirecek olması, otomotiv satış sonrası
sektöründe hizmet ve iş gücü talebinde değişiklikler yaratacaktır. Bu noktada ana
destekçisi olduğumuz 23-26 Mayıs 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan
Automechanika 2024 Fuarı bu yıl da, sergilenen ürün ve hizmetlere ek olarak otomotiv
endüstrisi profesyonelleri için tüm bu teknolojik gelişmelerin paylaşılacağı bir ortam
sunacak” dedi.
2024 yılının ekonomik ölçekli belirsizliği ve araç arzı sorununun yerini biriken fazla
stoklara bırakması nedeniyle araç satıcılarının yıla biraz tedirgin başlayacağını
düşündüklerini belirten OSS Başkanı Özçete, “Yılın 2. ve 3. çeyreklerinde ileri yönlü
pozitif bir seyirle devam edeceğimizi öngörüyoruz. Küresel ölçekte bakacak
olduğumuz zaman sektörümüzü bu yıl da en çok ilgilendiren konuların başında
elektrikli araçlar geliyor. Elektrikli araç pazarında Çin’in yaptığı güçlü yatırımlar
Avrupa ülkelerinde üretim ve ihracat yapma açısından biraz tedirginlik yaratmış
durumda. Türkiye’de elektrikli araçlara duyulan ilgi ve yapılan yatırımlar oldukça
yüksek seviyelerde seyrediyor. 2023 yılının 4 ayrı çeyreğini incelediğimiz zaman bir
önceki yıla göre rekor seviyelerde elektrikli araç satışı rakamları elde edildi. Bu
durumun 2024 yılında da artarak devam edeceğini öngörüyoruz. Ülkemizin Avrupa ve
Çin arasındaki elektrikli araç rekabetinde, üretim potansiyeli ve coğrafi konumumuzun
etkileriyle oldukça kilit bir noktada olduğunu söyleyebiliriz. Küresel ölçekte otomotiv
ve otomotiv satış sonrası sektörlerine en çok katkı sağlayan ülkelerden biriyiz.
Aftermarket pazarının yerli üretimi; güçlü organize dağıtıcılarımız ve onların sunduğu
alternatif marka avantajları ile gücünü her geçen gün artırarak hedeflerine ilerlemeye
devam edecektir” açıklamasında bulundu.
